Béarla: Rose-of-Sharon
Tréithe an Phlanda
- Sceach bheag, shíorghlas.
- Bláthanna móra órbuí air sa samhradh.
- Caora dubha ag deireadh an tsamhraidh.
Cur Síos ar an Sceach
Is ó dheisceart na hEorpa agus an Tuirc a tháinig an sceach bheag, shíorghlas seo. Scaipeann lus buí Mhanannáin ag úsáid riosóm faoi thalamh, a chuireann meatháin nua aníos as a bhfásann planda nua. Ceithre uilleann a bhíonn ar ghas an phlanda – tréith a bhíonn ar go leor beathnuanna.[1] Bíonn duilleoga (5-7cm ar fhad) ubhacha, éilipseacha, nó dronuilleogacha air.[1, 2] Amhail na beathnuanna go léir, fásann na duilleoga ar aghaidh a chéile ar an ngas. Fásann na bláthanna móra (5-8cm trasna) órbhuí ina n-aonar ar an ngéag. Is caora dubha a bhíonn mar thorthaí ar an bplanda.
Saothraítear an sceach mar phlanda ornáide, ach fásann sé sa bhfiántas freisin, ar bhruachanna faoi scáth, go hiondúil san oir-dheisceart agus san oir-thuaisceart.[3] Maítear, ó thurgnaimh a rinneadh ar luchain, go bhfuil éifeacht frithdhúlagráin ag an lus buí Mhanannáin atá chomh láidir le luibheanna Eoin Baiste eile, amhail lus na Maighdine Muire (Hypericum perforatum), agus go bhféadfaí é a úsáid go teiripeach i ndaoine.[4]
Tugtar Rose-of-Sharon ar an bplanda seo i mBéarla sa Breatain, cé go bhfuil planda eile (Hibiscus syriacus) leis an ainm seo i Meiriceá Thuaidh. Is téarma Bíoblach é – ciallaíonn sharon garraí torthúil san Eabhrais.
Tuilleadh Íomhánna
Tagairtí
1. Rose, F., et al., The wild flower key: how to identify wild flowers, trees and shrubs in Britain and Ireland. (No Title), 2006.
2. Webb, P.A., J. Parnell, and D. Doogue, An Irish Flora. 1996, Dún Dealgan: Dundalgan Press (W.Tempest) Ltd.
3. Stroh, P.A., et al., Plant atlas 2020: mapping changes in the distribution of the British and Irish flora. 2023: Princeton University Press.
4. Öztürk, Y., et al., Effects of Hypericum perforatum L. and Hypericum calycinum L. extracts on the central nervous system in mice. Phytomedicine, 1996. 3(2): p. 139-146.
